- Beperking in de techniek, eigenfrequentie

Een tweede dreigend gevaar vormt de veerfrequentie van het subchassis. Deze veerfrequentie (4 a 5 Hz bij Thorens) ligt in het gebied van 3 tot 7 Hz, het gebied waar de gehoormatige effecten van gelijkloop onregelmatigheden het grootst zijn.

De veerbeweging van het subchassis geeft gelijkloop-schommelingen omdat de motor niet meebeweegt. Het best is de veerfrequentie buiten de genoemde gevarenzone te leggen, wat door Thorens niet is gebeurd. Ook gevaar vormt de interactie van de veerfrequentie van het subchassis met de die van de arm / element combinatie.

De naaldhouder is in rubber verend gemonteerd en daarmee staat het element in de arm verend op zijn naaldpunt te balanceren in de plaatgroef. Deze veerfrequentie ligt in de buurt van de 10 Hz, meestal tussen de 4 en de 12 Hz. Dit gebied loopt samen met de frequentie van het Thorens subchassis. Helaas versterken deze veerbewegingen elkaar en

kan zodoende resonantie ontstaan.
De rubber ophanging van de naaldhouder is tegelijk een demper, want alle beweging dient zo snel mogelijk te worden onderdrukt. Hetzelfde geldt voor de bewegingen in het subchassis. Hiertoe heeft Thorens schuimrubber vulling binnen de veren geplaatst waardoor een dempende werking optreedt.

Een mooie oplossing is het verlagen van de veerfrequentie van het subchassis tot onder de 3 Hz, waarna de demping achterwege kan blijven. De veerfrequentie moet echter niet dicht bij de 0,5 Hz komen, want dat is de frequentie waarmee de plaat ronddraait en dan ontstaan resonanties door het samenspel met deze draaisnelheid. Er gelden meer praktische beperkingen waardoor een zeer lage veerfrequentie niet eenvoudig is te realiseren.

Resultaat

Het resultaat was (is!) een draaitafel met weinig last van terugkoppeling van mechanische trillingen. Het verende subchassis geeft beperkingen wat keuze van arm betreft. Een erg zware arm vormt namelijk een te grote belasting van de vering en de veerfrequentie van arm-element combinatie kan beter niet samenvallen met de veerfrequentie van het subchassis.

Naast de specifieke toepassing van een subchassis vindt men in de Thorens een goed lager voor het draaiplateau, een relatief zwaar plateau en een stille synchroon motor. Hiermee werd de basis van een zeer goed product gelegd, dat jarenlang de "muzikale toon heeft gezet".

En verder

De goede basis van de Thorens TD150 draaitafel heeft als voorbeeld gediend voor de hier verder te behandelen TD160 familie. Het toonaangevende concept is onder de titels TD160, TD165, TD145, Mk I en Mk II als een herkenbare familie jarenlang geleverd waarbij allerlei details hier en daar varieerden.

Einde jaren 70 bestond het concept van de oerversie nog immer vrijwel ongewijzigd en werd Thorens door veel muziekliefhebbers gekocht en gebruikt. In die tijd werden er door de ingewijde liefhebbers een aantal aanpassingen doorgevoerd om de kwaliteit verder te verhogen.

In Engeland waren de concurrenten Linn en Ariston zeer geliefd, waarin het subchassis concept 'audiofiel' is uitgevoerd, maar werden ook verbeteringen voor de Thorens breed gecommuniceerd. En daarmee is het imago van
Thorens verder positief uitgebouwd.

Een aantal veranderingen bewerkstelligen aanzienlijke verbeteringen waarmee de kwaliteit van deze goede draaitafel kan worden verschoven naar het veelgezochte 'High End' niveau. Hoe het begrip 'High End' ook moge worden beschouwd. Er zijn zeer vergaande veranderingen en dito resultaten haalbaar met deze Thorens.

Trillingen

Het speerpunt van het geveerde ontwerp is het buitensluiten van mechanische trillingen. Trillingen worden door het element omgezet in elektrische golven, want dat is de functie van het pick up element. De mechanische trillingen worden dus als hoorbare signalen door de audioketen weergegeven.

Plaats een naald op een stilstaande plaat en beluister het signaal via de versterker op een hoofdtelefoon, tijdens het tikken tegen de stofkap, de plint, het plateau en de arm van de draaitafel. Dit geeft een idee van de mate waarin trillingen meespelen tijdens het afspelen van platen. De Thorens draaitafels weren trillingen die van buiten af komen goed.

Daarentegen krijgen 'interne' trillingen, dat wil zeggen de mechanische trillingen die ontstaan in de arm en het subchassis, vrij spel en beïnvloeden de weergave kwaliteit. De interne mechanische trillingen ontstaan door het aftasten van de plaat.

      afbeelding van internet

Interne mechanische trillingen

- Trillingsbron

Trillingen zullen ontstaan door het aftasten van de plaatgroef door de naald. Luister met het oor dicht bij het element naar het geluid dat wordt afgestraald tijdens het afspelen van de plaat, in een stille omgeving (dus geen geluid uit de luidsprekers).

Het geluid dat door de lucht wordt waargenomen bestaat uit het zachtjes ritselen van de muziek. Deze hoorbare energie (=geluid) sterft weg in de ruimte om ons heen en koppelt weinig terug naar het afspelen van de plaat. Dit heeft geen negatieve effecten op de muziekweergave.

Dezelfde bron genereert ook mechanische energie (in de vorm van trillingen) en deze worden in de arm en in het plateau naar het subchassis geleid. Deze mechanische energie plant zich voort via het materiaal van deze componenten in plaats van via de lucht.

Het subchassis, het plateau en de arm zullen onder invloed van deze energie in een bepaalde mate gaan vibreren, resoneren en 'klinken'. Deze resonanties komen via de arm en het plateau (vertraagd en vervormd) weer bij de naald in de groef terug en worden 'afgetast' als ongewenste informatie.

Deze (niet eenvoudig hoorbare) energie blijkt goed merkbare invloed te hebben. Afhankelijk van de mechanische

eigenschappen van de materialen sterft de resonantie niet snel weg. Dit is een bron van onbedoeld geluid en hierop kan het ontwerp van de draaitafel worden aangepast en verbeterd.
Een doorzichtige illustratie van het Thorens ontwerp komt van www.theanalogdept.com . Idem dito zullen trillingen die ontstaan in het draaiplateau zelf leiden tot het aftasten van ongewenste "informatie", zoals de bekende lagerstommel of rumble. Het lager van Thorens is goed uitgevoerd en geeft een laag rumble niveau. > > >